IJzeren Rijn zaait tweedracht

Tot 1991 denderden goederentreinen via de IJzeren Rijn van de haven van Antwerpen naar het Duitse Ruhrgebied.

7 september 2015

Omdat het goederentransport bergaf ging, beslisten de Nederlandse Spoorwegen om het traject tussen Roermond en de Duitse grens begin jaren '90 te sluiten.

Daarmee kwam een eind aan de 160 kilometer lange IJzeren Rijn, die dateert uit 1879 en uit een viertal nog deels actieve spoorlijnen bestaat.

Politiek steekspel

De goederentreinen moesten voortaan via Montzen, het zuidelijke traject dat 50 kilometer langer is en met capaciteitsproblemen worstelt.

Volgens Jan Schuermans (Het Nieuwsblad, 2004) hielp de Belgische NMBS zelf mee aan de ondergang van de IJzeren Rijn door -om politieke redenen- zwaar te investeren in het traject Montzen.

Heractivering op de agenda

Sinds 1999 dringt België (vooral Vlaanderen) aan op de heractivering van de IJzeren Rijn. In 2006 overlegde voormalig Vlaams minister-president Yves Leterme met de Nederlandse premier Balkenende over het traject: "Tegen 2015 zouden we de IJzeren Rijn graag in vol gebruik zien", hoopte Leterme toen.

Maar verschillende obstakels zorgen voor een status quo:

De tegenzin van de Franstalige ministers in de federale regering (althans volgens de N-VA).
Protest bij onze Noorderburen: Roermond liet in september 2015 nog eens fijntjes verstaan dat het traject door hun gemeente "uitgesloten" is.
Verzet van milieuverenigingen: het 15 kilometer lange stuk voorbij Roermond snijdt bovendien grotendeels door natuurgebied "De Meinweg", waar de ondergrond op de koop toe instabiel blijkt te zijn.

3RX via Venlo

Vlaams minister voor Mobiliteit Ben Weyts gaf in februari van 2015 het startschot voor een onderzoek naar de 3 tracés die nog in de running zijn. De Rhein-Ruhr Rail Connection (3RX) kan de beste kaarten voorleggen: het ontwijkt natuurgebied Meinweg door een ommetje te maken via Venlo. Dat blijkt bovendien goedkoper dan het tracé langs de autoweg A52 aan te leggen. Maar willen de Nederlanders mee in bad?

Station Dalhaim in Duitsland. Vanaf hier is het spoorwegtraject terug in gebruik voor personenvervoer. De sporen van de IJzeren Rijn zijn zichtbaar tussen het gras, parallel met spoor 1.