Zeche Zollverein

De Eiffeltoren van het Ruhrgebied

In 1847 kwam de steenkool- en staalindustrie in het Duitse Ruhrgebied op kruissnelheid, industrieel Franz Haniel plantte dat jaar een steenkoolmijn in Essen.

28 december 2007

Vanaf 1851 spuwde de Zeche Zollverein de eerste kolen uit, begin twintigste eeuw telde de mijn al elf schachten en in 1932 werd de hele fabriek gemoderniseerd.

Ook Schacht XII, een van de blikvangers van het cultuurjaar in het Ruhrgebied, kreeg in dat jaar vorm op de tekentafel van architecten Fritz Schupp en Martin Kremmer (die ook de Rammelsbergmijn ontwierpen).

Onder de stalen constructie in Bauhausstijl, gaapte een schacht van meer dan 1000 meter diepte.

Grootste steenkooldelver

Met de opening van de nieuwe schacht promoveerde de Zeche Zollverein tot de grootste steenkoolmijn van het Ruhrgebied. Tijdens de hoogdagen stelde de fabriek 6.900 mensen te werk, uit Schacht XII alleen al haalden de mijnwerkers dagelijks 12.000 ton kolen naar boven.

De Zollverein ontsnapte niet aan mijnrampen: in 1941 kwamen bijna dertig mijnwerkers om het leven doordat een deel van het gangenstels instort. De Tweede Wereldoorlog zelf doorstond de Zollverein zonder kleerscheuren.

Vernieuwing

Schacht XII domineerde de Zeche Zollverein, maar er prijken nog een handvol andere schachttorens op het terrein, zoals de stalen toren van van schacht 1/2/8, in 1958 volledig vernieuwd.

Schacht 3/7/10 -bijnaam Bauart Promnitz 2- ligt iets verderop, in het oostelijke deel van Zeche Zollverein.

Laatste steenkool

Op 23 december 1986 haalde de Zollverein de laatste kolen boven, daarmee was het de laatste nog actieve steenkoolmijn in Essen.

Op een boogscheut van de Zollverein ligt de gelijknamige Kokerei, die het tot in 1993 uitzong.

Al van bij de stillegging was het monument beschermd. De sanering sleepte aan tot in 1999, maar het resultaat mag er zijn. De kers op de taart vormde de status van werelderfgoed, dat het in 2002 toegekend werd door Unesco.

In de kolenwasserij, waar het stof en de stenen van de steenkolen werden verwijderd voordat ze naar de cokesfabriek werden afgevoerd, vind je het Ruhrmuseum, een ontwerp van de architect Rem Koolhaas.